Posts tonen met het label Boshuizen. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Boshuizen. Alle posts tonen

dinsdag 21 januari 2020

Friese kapiteins (42) : Philip van Boshuizen


Friese kapiteins (42) : Philip van Boshuizen
In deze serie worden de Friese kapiteins behandeld, die in de 16e en 17e eeuw in het 'Friesche Nassause Regiment' dienden.
Het is een lange rij van vooral adellijke officiers, van wie meestal nog niet eerder een minibiografie is verschenen.

Achtergrond
De familie Van Boshuizen (ook: Boshuysen, Boschuysen) is een belangrijk Nederlandse adellijk geslacht, waarvan leden belangrijke functies hebben bekleed.

Philip van Boshuizen werd in 1584 geboren als zoon van Arend Willemsz. van Boshuizen en Geertruid van der Aa.
Arend was drost van Gorinchem, net als die zijn schoonvader Philip van der Aa.
Verder komen we Arend ook nog tegen als luitenant en kapitein.
Philip van Boshuizen zal wellicht dus in Gorinchem (Zuid-Holland) geboren zijn.
Op 27 september 1635 huwde hij met Anna van Eysinga, dochter van de luitenant-kolonel Juw van Eysinga en Rinthje van Gratinga.uit Wirdum.
Anna was overigens al weduwe van kapitein Here van Burmania, die voor Maastricht gesneuveld was.
Uit het huwelijk van Philip en Anna kwam geen kinderen voort.

Juckema State
Ze woonden op Juckema State te Stiens, welke waarschijnlijk binnen de familie was vererfd.
Zo was Anna haar overgrootmoeder Tieth Ritsckes van Juckema, wellicht te Stiens geboren.
Die haar vader, Ritscke van Juckema, overleed in 1514 en werd begraven in de kerk te Stiens.
Verder moet er van haar een schilderij uit 1646 zijn, die nog in 1877 te zien was op de grote Tentoonstelling in Leeuwarden.

Op de tekening van de state uit 1722 staat vermeld:
'Van den Heer Regnerus van Andringa, grietman van Lemsterland'.
Waarschijnlijk is Juckema State later dus verkocht aan Van Andringa.


Juckema State te Stiens
(J. Stellingwerf, 1722)


Militaire carrière
In 1626 was hij kapitein, echter een aanstelling in de Friese regimenten heb ik niet gevonden. Waarschijnlijk was hij al kapitein voordat hij in Friesland arriveerde.
In augustus 1633 lag hij met zijn compagnie in garnizoen in Franeker.
Op 15 december 1636 werd hij opgevolgd door kapitein Ruurd van Feytsma.

Bestuurlijke carrière
Van Boshuizen koos vervolgens voor een bestuurlijke carrière.
Van 1640-1647 komen we hem tegen als gevolmachtigde in de Staten van Friesland, namens de grietenij Het Bildt.
Van 1644 tot zijn dood in 1652 is hij grietman geweest van Het Bildt.

Familiewapen
De familie Boshuisen voert een opvallend wapen, wat in de heraldiek een 'omgekeerd vair' genoemd wordt.
Een regelmatige verdeling van twee tinten, gebaseerd op de pels van een eekhoornsoort, die een grijzig blauwe pels heeft met een witte buik.


Familiewapen Van Boschuysen 
(CBG Familiewapens)


Grafsteen Kerk Stiens
In de kerk te Stiens staat nog steeds zijn gigantische grafzerk opgesteld tegen de oostmuur van de kerk.
Het staat nu helaas verscholen achter een grote herenbank, waardoor het natuurlijk niet tot zijn recht komt.
Op de zerk staat het echtpaar Boshuizen-Eysinga prominent ten voeten uit afgebeeld voor een soort poortje.
Aan beide kanten hangen hun acht kwartierwapens.




Detail van de grafzerk, het portret van Philip van Boshuizen


Het opvallende Boshuizen-helmteken: een soort van stierenkop?



Boshuisen Gasthuis
In Leeuwardern werd in 1652 door de weduwe Anna van Eysinga, een zogenaamd Gasthuis opgericht.
Zij deed dit ter nagedachtenis aan haar tweede man, Philip van Boshuizen die in 1652 was overleden en noemde het naar haar man.
In dit gasthuis waren 18 woningen en een voogdenkamer en alleen onbemiddelde vrouwen woonden er gratis.
Het poortgebouw sloot het gasthuis van het kerkhof af en het volgende opschrift staat nog steeds op deze toegang:
Het geen hier staet, uijt nijt oft haet doch niet beschout. Tot armoedts hulp en weduws troost is het geboudt.
Boven de doorgang is nog het wapen van de familie Boshuizen aanwezig.

Daarchter is de binnenpoort te zien, waarop staat: AVE - Ao: MDCLII
AVE staat voor Anna van Eysinga, 1652.



Tekening van de poort van het Boshuisen Gasthuis te Leeuwarden.
(getekend door Albert Martin, eind19e eeuw.
Collectie Fries Museum)


Familieleden in het leger
  • Vader Arend van Boshuysen was luitenant, kapitein
  • schoonvader Juw van Eysinga (1563-1631) was luitenant-kolonel
Vaandel
niet bekend.

Compagnie nr. 46
* Philip van Boshuizen (geb. 1584 -U1652)
* Kapitein van ?-1636
* Voorganger: ?
* Opvolger: Ruurd van Feytsma
* Hoogste militaire functie: kapitein
* Woonplaats: Stiens, Juckema Sta

Meer informatie:
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Boshuisengasthuis
https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/51428/Scriptie.pdf?sequence=1
https://cbgfamiliewapens.nl/

Samen met Jeroen Punt (NMM) proberen we de lijsten van Friese compagnies zoveel mogelijk te reconstrueren.
 
Friese Nassause Regiment
Kapitein


  1. Jacob van Roussel
  2. Adriaen Slijp
  3. Bonifacius van Scheltema
  4. Ludolf Potter
  5. Frans van Roussel
  6. Abbe van Bootsma
  7. Jan Sageman
  8. Juw van Eysinga
  9. Frans Harinxma van Donia
  10. Lolle van Ockinga
  11. Taecke van Hettinga
  12. Frans van Cammingha
  13. Wigle van Hania
  14. Arent van Arentsma
  15. Wopcke van Herema
  16. Willem van Inthiema
  17. Ids van Eminga
  18. Seerp van Dijxtra
  19. Sybren van Walta
  20. Tiete van Galama
  21. Jacques van Oenema
  22. Sybe van Aylva
  23. Jan van Burmania
  24. Juw van Harinxma
  25. Jarich van Hottinga
  26. Epe van Heemstra
  27. Damas van Loo
  28. Douwe van Andringa
  29. Rienck van Dekema
  30. Ruurd van Feytsma
  31. Binnert van Heringa
  32. Wybren van Roorda
  33. Johan van Bonga
  34. Idzart van Grovestins
  35. Frans Aebinga van Humalda
  36. Hans van Oostheim
  37. Jan van Idsaerda
  38. Gosewijn van Wiedenfelt
  39. Tjalling van Sixma
  40. Georg Frederick thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg
  41. Doecke van Hemmema
  42. Philip van Boshuizen

Friese Nassause Regiment
Luitenant
  1. Rienck van Sytzama
Groninger Nassause Regiment
 Kapitein
  2. Boiocko van der Wenghe
Hoogduitse Nassause Regiment
Kapitein




Gepost door op Geen opmerkingen:
Labels: , , , , , , , , ,

maandag 28 oktober 2019

Friese kapiteins (30) : Ruurd van Feytsma


Friese kapiteins (30) : Ruurd van Feytsma
In deze serie worden de Friese kapiteins behandeld, die in de 16e en 17e eeuw in het 'Friesche Nassause Regiment' dienden. Het is een lange rij van vooral adellijke officiers, van wie soms veel bekend is, maar soms ook praktisch niets. 

Achtergrond
De familie Feytsma behoord tot de oude Friese adel, die echter in de 17e eeuw uitstierf.
Hun stamslot Feytsma State stond in Huizum, maar zoals vaker ontstonden er meerdere Feytsma States in de loop der tijd, te Huizum en Kollum.

In 1511 werd Ruurd Hesselsz van Feytsma eigenaar van Sierdsma State te Deinum. Hierna werd de kerk bijna een Feytsma familiemausoleum, met o.a.veel grafzerken.
In de 18e eeuw bleek "dat genoegzaam alles wat in de kerk of toren te Deinum gevonden word, daer in is gebragt door de eigenaars van Sijrdsma State".

'Onze' Ruurd werd omstreeks 1605 geboren als zoon van Bocke van Feytsma (ong. 1570-1626) en Haring van Burmania (ong. 1570-1646).
Deze Bocke werd in 1600 grietman van Kollumerland en kreeg toen van zijn vader genoeg geld om in Kollum een grote state te laten bouwen, die uiteraard toen Feytsma State kwam te heten.

Op 3 juni 1624 werd Ruurd als student aan de Franeker universiteit ingeschreven.
In 1631 trouwde hij met Machteld van Roorda, dochter Watze van Roorda en Ursul van Scheltema.
Zij is waarschijnlijk opgegroeid op Jorum State te Kubaard, welke ruim twee eeuwen in het bezit van deze familie is geweest.
Uit hun huwelijk werden de kinderen Bocke en Haring Lucia geboren, welke beide ongehuwd bleven.
Zoon Bocke werd net als zijn vader kapitein.

Ruurd erfde omstreeks 1613 Feytsma State te Hallum van zijn oom Hessel van Feytsma en zal er dan ook gewoond hebben met Machteld.
In 1722 woonde hier Johanna Beatrix van Sytzama, wiens grootmoeder Bauck van Roorda een zus van bovengenoemde Machteld was.
Deze state was dus nog lange tijd in familiebezit gebleven.

Feitsma State te Hallum (tekening Jacobus Stellingwerf, 1722)

Ook Sierxma State in Deinum was nog steeds in eigendom van Ruurd zijn familie, vermoedelijk woonde zijn moeder daar toen.
Toen zij in 1646 overleed erfde Ruurd namelijk ook deze familiestate. Nog in 1723 was deze state in het bezit van de nazaat Bocco Feytsma van Feugen.
In 1640 is 'kapitein Ruurd Feytsma' tevens eigenaar van Oldersma State te Hallum, ook wel Klein Feytsma genaamd.

Ruurd  is omstreeks 1657 overleden, want op 17 juli 1657 maakte Machteld haar testament op als weduwe.
Ze schonk 1000 caroli guldens aan Rioerd Minnes, die van gewone komaf was. Hij was echter vernoemd naar Ruurd van Feytsma en Machteld was meter over hem.
Voor dat kapitaal moest hij echter wel een vak leren, maar 'geen metselaar' volgens het testament.
Toen in 1811 iedereen in Nederland een achternaam moest aannemen, waren er enkelen van zijn nakomelingen die de naam Feitsma aannamen.

Militaire carrière
Op 27 mei 1630 werd hij als vaandrig benoemd in de compagnie van kapitein Jacob van Roussel en hij volgde toen Jacob zijn broer Tjaert van Roussel op in die functie.
In deze officiersfunctie was hij in januari 1633 aanwezig bij de lijkstatie van de Friese Stadhouder Ernst Casimir.
Hij droeg samen met 35 andere vaandrigs, luitenants en kapiteins de grote lijkbaar waarop de kist van de stadhouder lag.
Op 15 december 1636 werd hij kapitein, toen hij Philip van Boshuyzen opvolgde.
Zoon Bocke werd net als zijn vader kapitein en volgde hem in 1648 zelfs op in die zijn compagnie, waarbij Ruurd waarschijnlijk een andere compagnie toegewezen kreeg.
Er zijn van hem geen militaire activiteiten bekend.
Lijkstatie van de overleden stadhouder Ernst Casimir.
Hier liep Ruurd van Feytsma toen als vaandrig bij.


Familiewapen

Familiewapen Feytsma
(Stamboek van den Frieschen Adel)
Opvallend is het helmteken: een pauw.

Twee houten leeuwen
In het Fries Museum worden twee uit hout gesneden leeuwen, die elk met hun poten een wapenschild vasthouden
Het gaat hier de wapens Feytsma en Roorda, dus om het echtpaar Ruurd van Feytsma en Machteld van Roorda.
Misschien zijn zij onderdeel van een herenbank geweest voor een kerk, bijvoorbeeld Hallum?



Twee houten leeuwen: boven met wapen van Feytsma en eronder die van Roorda ('met de baar').

Klok van Hallum
Toen in 1648 er een nieuwe klok in de Hallumer toren werd geplaatst kreeg die een flinke tekst erin gegoten, waaronder:
ior. Ruirt van Feijtzma cappitein over een companie te voet ende jffr Maechtelt van Roorda sijn huijsfrou
Hij trad hierbij in de voetsporen van zijn vader, die hetzelfde had laten doen in de klok van Kollum in 1618.

Familieleden in het leger
  • zijn zwager Menno Houwerda van Meckema (ong. 1600-1663?) was kapitein
  • zijn broer Jelger van Feytsma (ong. 1610-1654?) was kapitein
  • zijn zoon Bocke van Feytsma (ong. 1634-1657) was kapitein
Vaandels
Niet bekend.

Compagnie nr. 46
* Ruurd van Feytsma (*ong. 1605 -U1657)
* Kapitein van 1636-1657
* Voorganger: Philip van Boshuyzen
* Opvolger: Hendrik George thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg
* Hoogste militaire functie: kapitein
* Woonplaats: Hallum

Samen met Jeroen Punt (NMM) proberen we de lijsten van Friese compagnies zoveel mogelijk te reconstrueren.

Friese Nassause Regiment

Gepost door op Geen opmerkingen:
Labels: , , , , , , , ,
Abonneren op: Posts (Atom)

Zoeken in deze blog