Friese kapiteins (11) : Taecke van Hettinga
In deze nieuwe serie worden de Friese kapiteins behandeld, die in de 16e en 17e
eeuw in het 'Friesche Nassause Regiment' dienden. Het is een lange rij van
vooral adellijke officiers, van wie soms veel bekend is, maar soms ook praktisch
niets.
Achtergrond
Omstreeks 1560 werd Taecke te Jorwerd (Baarderadeel) geboren als zoon van de Homme van Hettinga en Trijn van Rinia.
Zijn ouders woonden vermoedelijk op het stamhuis Hettinga State, waarvan helaas bitter weinig bekend is, laat staan een afbeelding.
Zijn vader was grietman van Baarderadeel van 1558-1567, toen hij moest vluchten naar het Duitse Emden. Hier zaten heel veel edellieden die daar relatief veilig waren.
Diezelfde Homme van Hettinga werd vervolgens kapitein in het leger van graaf Lodewijk en streed in 1568 mee bij Heiligerlee, het startpunt van de opstand tegen de Spanjaarden.
Tijdens zijn ballingschap in Emden zal hij Neelcke Goverts hebben ontmoet, die uit die stad afkomstig was. Ze trouwden omstreeks 1580, wellicht in Emden.
Helaas is van haar verder niets bekend en ze lijkt ook niet van adel te zijn.
Net zoals vele tijdgenoten verlatiniseerde hij zijn voornaam tot Taco, dus komen we hem meestal tegen met die naam.
Uit zijn huwelijk zijn vijf kinderen bekend: Hylck, Doecke, Catharina, Homme, die allemaal gehuwd zijn geweest.
Militaire carrière
In deze oorlogsomstandigheden groeide Taecke dus op en ook hij koos ook voor een militaire loopbaan.
In 1580 richt hij in Dantumadeel een eigen compagnie op, om de Duitse graaf Filips van Hohenlohe te helpen.
Een officiële kapiteinsbenoeming is van hem helaas niet bekend.
In 1587 is hij met zijn compagnie aanwezig bij de mislukte verovering van de stad Groningen.
In 1589 is hij opgeklommen tot de functie van luitenant-kolonel en in dienst van graaf Willem Lodewijk.
in 1593 ligt hij met zijn soldaten op de grenzen van Friesland en Overijssel om die te beschermen tegen Verdugo.
Hij bezet 19 Juni 1595 met enkele Friese compagnies Emden.
Op 18 augustus 1596 is hij bij het beleg van Hulst,
Op 19 september 1597 verliest hij een been bij het beleg van Grolle.
 |
| --> gedeelte van de tekening van het Beleg van Grolle uit 1597 door de Staatse troepen. |
Het west-zuidelijke gedeelte van de stad werd belegerd door Friese soldaten, waarbij op de tekening dus de Vriesche Schans' en de 'Vriesche Aprochen' werden ingetekend.
 |
| de Vriesche Schans bij Grolle. |
 |
| Het kamp van het Staatse leger in 1597 bij het beleg van Grolle. |
Rechtsboven zijn de 'Vriesen' goed vertegenwoordigd, in de directe nabijheid van 'hun' Friese stadhouder Willem Lodewijk van Nassau.
Op 2 Juni 1600 aanwezig als luitenant-kolonel in de slag bij Nieuwpoort.
In 'Neerlands heldendaden te land', deel 1 staat het volgende over Slag bij Nieuwpoort van 1600:
'Het was de voormiddags omstreeks elf uur, toen het Nederlandsche leger, nu ongeveer 11.000 man sterk en 2500 paarden, ordelijk op het strand in drie linieen opgesteld en slagvaardig was. De eerste linie of de voorhoede, onder bevel van de Luitenant Generaal der kavallerij, Lodewijk Gunther van Nassau, en Francis Veer, telde 43 vendelen voetvolk, waarvan twee Regimenten Engelsen, een regiment Friezen onder den Overste Luitenant Taco Hettinga, en 's Prinsen lijfwacht onder Van der Aa.
Op 23 mei 1602 was hij in Emden, als luitenant-kolonel bij het Friesche regiment en bevelhebber in de stad Emden.
Familiewapen
 |
| Familiewapen Van Hettinga (Stamboek van den Frieschen Adel) |
Familieleden in het leger
- zijn dochter Hylck huwde luitenant Seerp van Galama (ong. 1590-1625)
- zijn zoon Doecke van Hettinga (ong. 1590-1632) was kapitein
- zijn dochter Catharina huwde kapitein Focke van Ripperda (ong. 1580-1617)
- zijn zoon, kapitein Homme van Hettinga (ong. 1580-1649), huwde Cnier van
Oosthem.
Cnier was een dochter van kapitein Hans van Oosthem (?-1603) - zijn broer Rienck van Hettinga (ong. 1560-1602) was kapitein.
- zijn vader Homme van Hettinga (ong. 1525-1572/4) was kapitein
Vaandel
 |
| vaandel in gebruik van ca. 1598-1603 |
Compagnie nr. 2
* Taecke van Hettinga (*ong. 1560-1604)
* Kapitein van 1580-1603
* Voorganger: -
* Opvolger: Juw van Eysinga
* Hoogste militaire functie: luitenant-kolonel
* Woonplaats: Jorwerd
* Taecke van Hettinga (*ong. 1560-1604)
* Kapitein van 1580-1603
* Voorganger: -
* Opvolger: Juw van Eysinga
* Hoogste militaire functie: luitenant-kolonel
* Woonplaats: Jorwerd
Meer informatie:
Samen met Jeroen Punt (NMM) proberen we de lijsten van Friese compagnies zoveel mogelijk te reconstrueren.
Tot nu toe verschenen in deze serie:
- Jacob van Roussel
- Adriaen Slijp
- Bonifacius van Scheltema
- Ludolf Potter
- Frans van Roussel
- Abbe van Bootsma
- Jan Sageman
- Juw van Eysinga
- Frans Harinxma van Donia
- Lolle van Ockinga
- Taecke van Hettinga
Geen opmerkingen:
Een reactie posten