Friese kapiteins (37) : Jan van Idsaerda

Friese kapiteins (37) : Jan van Idsaerda

---

In deze serie worden de Friese kapiteins behandeld, die in de 16e en 17e eeuw in het 'Friesche Nassause Regiment' dienden. Het is een lange rij van vooral adellijke officiers, van wie meestal nog niet eerder een minibiografie is verschenen.

---

Achtergrond
De familie Van Idsaerda behoorde tot de Friese adel en heeft zijn naam aan het dorp Ter Idzerd te danken.
Hun familienaam werd ook wel als Idzerda, Idzarda of Idzaerda geschreven.
Haike van Idzerda liet al in 1488 een stins bouwen meerdere generaties in de familie bleef.
Jan (ook wel: Johan/Johannes) van Idsaerda werd omstreeks 1600 geboren als zoon van Meynte van Idsaerda en His van Harinxma.
Deze Meynte was grietman van Weststellingwerf en woonde op de Idzerda State te Ter Idzard.
Uit hun gezin werden vier zonen (Baerthe, Jan, Pieter en Homme) en twee dochters (Doedt en Magdalena) geboren, vermoedelijk allemaal op de familiestate.

Jan bleef ongehuwd en heeft zelf waarschijnlijk ook op Idzerda State gewoond, alhoewel hij als officier veel tijd in schansen en garnizoenssteden zal hebben doorgebracht. Hij erfde Idzerda State, maar deed deze later over aan zijn eveneens ongehuwde broer Baerthe.

In 1648, tijdens het laatste jaar van de 80-jarige oorlog, is hij overleden. Meer details zijn helaas niet bekend.

Idzerda stins te Ter Idzert
(tekening J. Stellingwerf, 1722)

Militaire carrière
Op 25 januari 1622 werd Johan vaandrig in de compagnie van de bekende kapitein Frans van Donia, waarbij hij toen Sicke Sjoerds opvolgde in die functie.
Op 8 april 1628 werd 'Joannis van Idzerda' luitenant in Donia zijn compagnie, als opvolger van Hoyte van Goslinga.
Op 28 juni 1628 volgde Jan van Idsaerda kapitein Frans van Donia op, die toen voor een bestuurlijke carrière had gekozen.
In 1629 zat hij met zijn compagnie in de Langackerschans, als vervanger van Schelte van Aysma die toen tijdelijk commandant van Kampen was geworden.
Toen Schelte weer terugkeerde, vertrok Jan met zijn compagnie naar de garnizoenstad Emden, samen met kapitein Ludolf Potter.
Het volgende jaar, dus 1630, bevindt hij zich in de vestingstad Delfzijl.
In 1633 loopt hij als kapitein mee in de bekende lijkstatie van de overleden Friese stadhouder Ernst Casimir van Nassau-Dietz.

Lijkstatie Ernst Casimir in 1633
Hierin loopt Jan van Idsaerda als kapitein mee en draagt daarbij de kist van de overleden stadhouder.

Kerk Ter Idzerd
De kerk van Ter Idzerd diende ook bij deze familie als een soort van familiekerk. Er zijn maar liefst drie prachtige epitafen van drie opeenvolgende generaties Idsaerda: Haike, Baerthe en Meynte van Idsaerda.

Familiewapen

familiewapen Idsaerda
(Stamboek van den Frieschen Adel)

Beschrijving: In goud een blauwe adelaar. Het helmteken is eveneens een adelaar, waarbij op deze tekening nog flauwtjes een hert is te zien, wat dus foutief zou zijn geweest.

Familiewapen Idzarda
(wapenboek Hesman, 1709).

Familieleden in het leger

• Zijn broer Baerthe van Idsaerda (ong. 1610-1637) was kapitein
• Zijn broer Pieter van Idsaerda (1607-<1640) was kapitein
• Zijn broer Homme van Idsaerda (ong. 1600-?) was vaandrig, maar later grietman.
• Zijn zus Doedt van Idsaerda was gehuwd met kapitein Jarich van Hottinga (ong. 1605-1651?)
• Zijn tante Anna van Harinxma 'thoe Slooten' was gehuwd met kapitein Ludolf van Engelsteedt (ong. 1550-ong. 1618)
• Zijn neef Eize van Idsaerda werd in 1673 vaandrig in het leger

Vaandel

niet bekend.

Compagnie nr. 7
* Jan van Idsaerda (geb.ong. 1600 -U1648)
* Kapitein van 1628-1648

* Voorganger: Frans van Donia
* Opvolger: onbekend
* Hoogste militaire functie: kapitein
* Woonplaats: Ter Idzerd
 

Meer informatie:
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm
http://www.mpaginae.nl/At/EC1633.htm
http://www.stinseninfriesland.nl/IdzerdaStins.htm
 

---

Samen met Jeroen Punt (NMM) proberen we de lijsten van Friese compagnies zoveel mogelijk te reconstrueren.
 

Friese Nassause Regiment

Kapitein

1. Jacob van Roussel
2. Adriaen Slijp
3. Bonifacius van Scheltema
4. Ludolf Potter
5. Frans van Roussel
6. Abbe van Bootsma
7. Jan Sageman
8. Juw van Eysinga
9. Frans Harinxma van Donia
10. Lolle van Ockinga
11. Taecke van Hettinga
12. Frans van Cammingha
13. Wigle van Hania
14. Arent van Arentsma
15. Wopcke van Herema
16. Willem van Inthiema
17. Ids van Eminga
18. Seerp van Dijxtra
19. Sybren van Walta
20. Tiete van Galama
21. Jacques van Oenema
22. Sybe van Aylva
23. Jan van Burmania
24. Juw van Harinxma
25. Jarich van Hottinga
26. Epe van Heemstra
27. Damas van Loo
28. Douwe van Andringa
29. Rienck van Dekema
30. Ruurd van Feytsma
31. Binnert van Heringa
32. Wybren van Roorda
33. Johan van Bonga
34. Idzart van Grovestins
35. Frans Aebinga van Humalda
36. Hans van Oostheim
37. Jan van Idsaerda

Friese Nassause Regiment

Luitenant

1. Rienck van Sytzama

Groninger Nassause Regiment
 Kapitein

1. Caspar van Ewsum
2. Boiocko van der Wenghe

Hoogduitse Nassause RegimentKapitein

1. Nicolaas van Boringer