Grafzerk
Op zondag 8 september j.l. plaatst grafstenen-verzamelaar Maikel Galama op Facebook een foto van een grafsteen in de kerk van Elburg.
Deze steen intrigeert hem en vele anderen hierin nogal, doordat het een Galama betreft.
Maar wie is deze persoon?
De steen ligt dus in de Grote kerk van Elburg en heeft een zeer kort opschrift:
10 11
ITIUS VAN GALAMA
DEN 1 NOVENB 1645
 |
| Grafzerk van Tiete van Galama in de kerk te Elburg (foto via Maikel Galama) |
De twee nummers bovenin zijn duidelijk grafnummers, een gebruik wat wel in meer kerken te zien is. Deze staan dus los van de overige tekst op de zerk.
De naam Itivs is duidelijk een latijnse vorm van een voornaam.
Het meest voor de hand liggende is dat hier Tiete wordt bedoeld, wat in het latijns dan Titus of Titius is.
In dat geval kan het eigenlijk alleen om Tiete Gales van Galama gaan.
Dit is de enige Galama met die voornaam.
Tiete werd ong. 1600 geboren als zoon van Gale van Galama en Cnier Tietesdr. van Hettinga, die op Hoxwier te Mantgum woonden.
Tiete huwde op 19 januari 1626 te Kampen met Bernadine Jurjensdr. van Ingen en zijn was een dochter van de Kamper burgemeester Jurjen van Ingen en zijn vrouw Elisabeth Butter.
In de stad waar zijn vrouw vandaan kwam, gingen ze ook wonen en reeds in 1627 wordt daar hun eerste kind geboren (Cunera), waarna ook Jurjen (1629), Gale (1631) al spoedig aldaar ter wereld komen.
In 1633 ligt hij in garnizoen te Maastricht, waar dan ook zijn vrouw aanwezig is, want daar wordt hun vierde kind geboren (Gale). In 1636 zijn ze weer terug in Kampen als zoon Antonius wordt geboren.
In 1639 wordt Julius van Galama in Deventer geboren, maar wordt even later in Kampen gedoopt.
Ook in 1640 is Kampen nog steeds hun woonplaats, als dochter Elisabeth ter wereld komt.
Als laatste wordt omstreeks 1642 (?) nog dochter Cunera geboren, maar van haar missen we verdere gegevens.
Dan komt op 21 oktober 1641 een einde aan het leven van zijn vrouw Bernadine van Ingen. Zij wordt begraven in de kerk van het Gelderse Elburg.
(NB: heeft iemand een afbeelding van deze grafsteen?)
Militaire carrière
Tiete koos voor een militaire carrière en schijnt vaandrig onder een kapitein Bozemar/Boesemer te zijn geweest. Op 14 januari 1631 werd hij kapitein in het Friese Regiment, toen hij Jacob Holtsappel opvolgde. Helaas komen we hem in al de jaren hierna nergens meer tegen in de bronnen.
Dit komt ook deels doordat hij jarenlang in Kampen woonde, terwijl dat geen garnizoensstad was.
Wel komen we Titus van Galama gelukkig tegen in de opgaven van de Staat van Oorlog, zowel in 1643 en 1644, als Friese kapitein.
Als vergoeding voor zijn compagnie, bestaande uit 120 personen, stond een bedrag van 1655 gulden op de begroting.
Daarnaast kreeg hij een traktement van 25 gulden voor een extra functie als conducteur in het Friese Regiment. Een conducteur is een toezichthouder, mogelijk voor het troepentransport, of alles wel goed verliep.
Overlijden
Volgens de grafsteen zou Titus op 1 november 1645 zijn overleden, maar volgens de huidige bronnen en vermeldingen zou dit 31 januari 1669 zijn geweest. Ook zou hij in Koudum zijn begraven/bijgezet.
Deze gegevens komen uit het Stamboek van den Frieschen Adel uit 1846, dus een heel oud boek inmiddels. Vaak is het betrouwbaar, echter lang niet altijd.
Het is niet meer te achterhalen waar de schrijvers van dit kloeke boek hun informatie vandaan hebben gehaald en in geen enkele andere bron is dit te checken.
Daarnaast woonden de ouders en grootouders van Tiete van Galama op Hoxwier te Mantgum, vandaar dat de kerk van Mantgum van meer voor de hand zou liggen.
Overigens komt Koudum wel voor als woonplaats van de Galama's, want grootvader Seerp van Galama is er in 1528 nog geboren.
De overlijdensdatum van 31 januari 1669 komt alleen voor bij kapitein Seerp van Dijxtra, die overigens een volle neef van Tiete was. De moeder van Seerp was namelijk Frouck van Galama; een zus van Gale van Galama. Dit kan uiteraard puur toeval zijn, maar opvallend is het wel.
Via een boek over de Groote of St. Nicolaaskerk te Elburg zou Titus als weduwnaar op 22 december 1649 het landgoed Clarenbeek (nabij ambt Doornspijk) hebben verkocht.
De bron hiervoor is dan vermoedelijk weer De Nederlandsche Leeuw uit 1928, die dezelfde datum vermeld als aktedatum, wanneer Titus dit landgoed overdraagt aan Arend van Hueklom (Heuckelum), Scholte van Doornspijk en diens vrouw Anna Riddermans.
Hiervan heb ik verder geen gegevens of originele akte kunnen vinden, waarbij het dus mogelijk is dat hier wijlen Titus werd bedoeld.
Toch blijkt opnieuw het onderzoek naar de Friese Regimenten de doorbraak te geven in dit onderzoek.
In de benoemingen van de Raad van State werd op 25 maart 1654 Lodewijk van Harinxma benoemd als kapitein, als opvolger van 'wijlen' Titus van Galama!
Dus hiermee is 1669 definitief van de baan.
Maar, klopt 1654 nu dan als overlijdensjaar?
In de registers van de Raad van State, die alle benoemingen van het Staatse leger moest registreren, staan op die dag (25-3-1654) namelijk maar liefst drie benoemingen:
1. Lodewijk van Harinxma, als opvolger van wijlen Titus van Galama.
Helaas is zijn benoeming in de Friese Staten niet bekend.
2. Sicco van Rinia, als opvolger van wijlen Wieger Eelsma van Hottinga
Wieger overleed voor 9 september 1644, omdat hij dan opgevolgd wordt volgens de benoeming in de Friese Staten.
3. Sibrant van Walta, als opvolger van wijlen Poppe Martijn van Andrea.
Poppe overleed echter al op 16 maart 1645 te Leeuwarden en de benoeming van de Friese Staten was op 15 maart 1645.
Duidelijk is nu dat de benoemingen in de Raad van State als jaartal onjuist zijn. Dit gebeurde echter vaker, soms werden benoemingen pas jaren later in Den Haag ingeschreven.
Het kan ook zijn, dat hier sprake is van een handmatige typefout, immers 1645 en 1654.
In ieder geval is hiermee duidelijk aangetoond dat onze Titus van Galama in 1645 moet zijn overleden.
En dit komt overeen met de grafzerk in de kerk te Elburg.
Samengevat:
- Titus van Galama staat in 1643 en 1644 nog op de Staat van Oorlog vermeld.
- In 1645 wordt hij opgevolgd door een andere kapitein, waarbij vermeld staat dat hij 'wijlen' was.
- Zijn vrouw ligt in dezelfde kerk begraven.
- Er zijn geen andere Titus van Galama's bekend.
Portret
In de collectie van het Museum van Loon bevind zich een portret, die Titus van Galama zou moeten voorstellen. Het is geschilderd door Wybrand de Geest in 1650, dus 5 jaar na zijn overlijden....
Het is daarmee onzeker of dit wel Tiete is, een nader onderzoek zou hiervoor opgestart kunnen worden.
