In de Martinikerk te Sneek kwamen afgelopen week vele grafzerken tevoorschijn.
De kerk wordt gerestaureerd, waardoor de vloer op een aantal plekken is weggehaald.
Hieronder liggen vele grafzerken.
Een opvallende hierbij is een zerk met daarop een alliantiewapen.
De zerk is zwaar beschadigd en versleten, doordat er eeuwenlang kerkgangers overheen zijn gelopen en in 1795 zullen ook hier de patriotten de wapens en titels hebben weggebikt.
Tevens ligt de zerk nog deels onder een balk verscholen.
 |
| grafzerk van Gajus van Nauta in de Martinikerk te Sneek (foto: Melle Koopmans) |
De zerk bevat o.a. de volgende tekst:
Randschrift 1:
[Ao 1645 den 2]9 oct… … n…
…y...
Ao 1618 de 29 ivly is in den heere [gervst] … … der stede Sn[eeck] …
Drie portalen met daarin teksten en data
… …ry … novem… 1616
… natus 19 augusti et denatus 5 september 161.
…cke Avgustinvs [Nauta}
… die kinder …
[alliantiewapens]
Nauta-Buma?
Ao 1646 den 4 february [is] christelijk
gesturven [die] deuchdeliken juffrou Lo[lck van Aysma] laetste
huysvrou van de heer Nauta ende leyt hier
beg[raven]
.. bris...
Ao 1620 [den] 19 november nata bimes
mortuum 29 januari
(teksten: Hessel de Walle)
 |
| Alliantiewapens Nauta-Buma? op de zerk in de kerk van Sneek |
Het linkerwapen moet die van Nauta zijn.
Hoewel er over deze familie nog niet heel veel bekend is, weten we inmiddels het volgende.
Gatze Auckes Nauta werd in 1580 te Sneek geboren, als zoon van Aucke Gatzes Nauta en Fed Bauckesdr. Hiddinga.
Hij had gestudeerd en droeg de titel J.U.D. en was secretaris van Sneek van 1614-1636.
Op 19-10-1645 trouwde hij (1) met Antje Annes Buma, die afkomstig van Bolsward was.
Antje overleed voor 1619.
Op 31 oktober 1619 trouwde hij (2) met Tietske Gualtheri.
Zij was afkomstig van Leeuwarden en waarschijnlijk een dochter van Henricus Gualtheri en Elisabeth Gosses. Haar vader was dan o.a. secretaris van Leeuwarden van 1602-1615.
Ergens voor 1628 zal ze overleden zijn.
Op 26 juni 1628 trouwde hij (3) met Lolck Hotzes van Aysma (ong. 1596-1646).
Zij was een dochter van Hotze Hessels van Aysma en zijn 2e vrouw Lolck Johansdr van Aysma.
Lolck is vermoedelijk geboren op Aysma State te Beetgum.
Haar vader Hotze was raadslid van de Admiraliteit te Dokkum.
Omdat Gatze, ook wel in het latijn Gajus, drie keer trouwde is de complete zerk vermoedelijk voor hem en zijn drie vrouwen gemaakt.
De datum 29 juli 1618 zal waarschijnlijk de overlijdendatum van Antje Buma zijn.
Het jaartal 1620 zou het overlijdensjaar van zijn 2e vrouw Tietske Gualtheri kunnen zijn.
Op 19 oktober 1645 stierf Gajus Nauta te Sneek.
De datum 4 februari 1646 is de overlijdensdatum van Lolck van Aysma.
Ze is overigens op 16 februari te Leeuwarden begraven, maar kreeg later een herbegrafenis in Sneek, zie tekst verderop.
Opvallend is nog te melden, dat zelfs stadhouder Willem Frederik van Nassau-Dietz bij deze begrafenis aanwezig was!
Hij schrijft in zijn dagboek op maandag 16 februari 1646 (Gloria Parendi, pag. 213)
'Mit Nauta vrau toe begraffenis geweest'
Uit: Genealogysk Jierboekje, 1965
Handschriften Fries Genootschap, nr. Ib 30.
Familieaantekeningen Mellinga-Aysma over de jaren 1543-1668,
volgens 19eeeuws opschrift "uit een' ouden Flavius Jozephus".
Den 19 octobris anno 1645 op sondach voor noen die kloek quatie(r) voor thyenen is de eedele here Gajus a Nauta, juris utriusque doctor ende meederaedt ordinaris in den Hoowen van Frieslandt, in den Heere ontslaepen ende 't doode lichaem op den 28 octobris nae Sneeck ghevoert, op den 29 dito aldaer seer staetelycken te(r) aerden bestelt.
Anno 1646 den 4en februarii op donderdachawont die kloek omtrent een quatyer voor sewen uyr is Lolck van Aysma, huisvrouwe van den welgemelten heere Nauta, binnen Leuwarden in den Heere ontslapen ende op den 16 binnen Leuwarden in den Jacobyner kerck in 't kooer needergheset ende naederhant tot Sneeck by haeren man Nauta begraven.
Een grafzerk werd gemaakt na het overlijden van de eerste echtgenoot, waarbij dan meestal ook een alliantiewapen werd geplaatst.
Daarom vermoed ik dat het zichtbare alliantiewapen die van Nauta-Buma is.
De overige vrouwen zullen dan elders op de zerk vermeld zijn geweest.
Van zijn derde partner, Lolck van Aysma, hebben we de tekst met zekerheid gevonden.
 |
| Familiewapen Buma (CBG familiewapens) |
 |
| Familiewapen Gualtheri (CBG familiewapens) |
 |
| Familiewapen Aysma (Stamboek van den Frieschen Adel) |
Het Nauta wapen
Het Nauta wapen komt helaas niet veel voor op Friese zerken.
Daarnaast zijn er ook latere families Nauta, die een sprekend wapen voeren met daarin in schip. (immers Nauta= schipper)
Op de site van CBG staat echter een prachtig Nauta wapen afgebeeld, afkomstig uit de verzameling van Von Brucken Fock.
 |
| Familiewapen Nauta (CBG familiewapens) |
De eventuele dolfijn of walvis is hier niet (duidelijk) te zien.
Verder wel een soort wolkenslinger tussen de ster en zee.
Uit zijn drie huwelijken is slechts één zoon bekend: Johannes Gajusz. Nauta (1633-1658).
Hij is geboren uit het huwelijk met Lolck van Aysma en ligt begraven in de kerk van Jorwerd.
Zijn mega-grote zerk is gelukkig bewaard gebleven en ligt in het koor van de kerk.
Johannes was ritmeester in het Friese Regiment en bleef ongehuwd.
Hij woonde op Hesens State te Jorwerd.
Op de grafzerk staan op de vier zijden zijn vier grootouders.
Aan de linkerkant staan de wapens Nauta (boven) en Aysma (onder) afgebeeld.
Hoewel ook hier weer afgebikt in de Franse periode zijn ze nog deels herkenbaar.
Het Nauta wapen bevat ook hier bovenin duidelijk een ster.
Linksonder staat een springende dolfijn/walvis afgebeeld en onderaan zijn nog golven van de zee zichtbaar.
Ook hier een soort ronde slinger onder de ster.
 |
| Wapen Nauta op de zerk van Johannes van Nauta in de kerk te Jorwerd |
https://www.fryske-akademy.nl/fileadmin/inhoud/beelden/homepage/Kennis/Gen_Jierboek/GJ_1965.pdf
