Blog van André: Friese kapiteins (60) : Tjerck van Solckema

Friese kapiteins (60) : Tjerk van Solckema

In deze serie worden de Friese kapiteins behandeld, die in de 16e en 17e eeuw in het 'Friesche Nassause Regiment' dienden.
Het is een lange rij van vooral adellijke officiers, van wie meestal nog niet eerder een minibiografie is verschenen.

Achtergrond
De familie Van Solckema behoorde tot de Friese adel.
Stamvader Solcke Tzetzes was een heerschap te Oldeouwer en sneuvelde in 1458.
De achternaam is dus waarschijnlijk via deze voornaam ontstaan, mogelijk om hem later te eren.
Er waren ook in deze familie verschillende Solckema States, namelijk te Teroele, De Dijken, Heeg en Tjerkgaast.

Tjerck werd in 1601 geboren als zoon van Tjerck Tjercks van Solckema (1575-1632) en Aelcke Meynesdr. van Lycklama (1576-1637).
Zij woonden te Tjerkgaast op Solckema State, welke een generatie eerder ook al in familiebezit was.
Omdat er vier opeenvolgende generaties allemaal Tjerck als voornaam hadden, is het goed opletten wie wie is.
Tjerck werd ook wel met de latijnse voornaam Tarquinius van Solckema genoemd.

'Onze' Tjerck ging in ondertrouw op 14 juni 1634 te Leeuwarden met Elisabeth Saeckma (ong. 1610-na 1675).
Zij was een dochter van Johannes Saeckma, secretaris van de Admiraliteit te Dokkum en procureur-generaal bij het Hof van Friesland.

Uit hun huwelijk zijn vier kinderen bekend: Tjerck, Albert, Aeltje en Johannes.
Zoon Tjerck (1643) had evenals zijn vader een militaire carrière, maar overleed mogelijk al in 1673.
Zijn tweede zoon Albert (1643) werd advocaat voor het Hof van Friesland.
Dochter Aeltje (1645) trouwde Albert Nicolaas van Beieren van Schagen, bewoner/eigenaar van kasteel Lockhorst te Leusden.

Op 16 november 1665 overleed Tjerck van Solckema te Coevorden, waar hij eerst ook werd begraven.
Het jaar daarop, op 23 mei 1666, volgde zijn herbegrafenis in de kerk te Tjerkgaast.

Portret

Portret van Tjerck van Solckema, geschilderd in 1644 door Harmen Willems Wieringa.
Het portret hangt in de borg Nienoord te Leek.

Solckema State
Van Solckema State zijn helaas geen afbeeldingen bekend.
Opvallend is verder dat er mogelijk vier opeenvolgende generaties Solckema hebben gewoond, die allemaal Tjerck heetten.

1. Tjerck van Solckema (ong. 1540-1589)
2. Tjerck van Solckema (1575-1632)
3. Tjerck van Solckema (1601-1665)
4?. Tjerck van Solckema (1643-<1678)

Wanneer de state afgebroken is, is helaas ook niet bekend.

Detail van de grietenij Doniawerstal, omgeving Tjerkgaast.
Schotanus atlas, 1718
Rechtsbovenin is Solkama State te zien, waarvan helaas geen afbeelding bewaard is gebleven.

Militaire carrière
Net als bijna alle officieren zal Tjerck eerst vaandrig en luitenant zijn geweest in één van de Friese Regimenten infanterie.
In 1643 legde hij de eed van kapitein af, waarna hij op 11 maart 1643 werd benoemd tot kapitein. Hij volgde toen kapitein Douwe van Andringa (1) op, die in oktober 1642 was overleden.

Een groot deel van zijn militaire carriere heeft Tjerck in de vestingstad Coevorden doorgebracht.
In 1658 en van 1661-1664 schrijft hij brieven vanuit Coevorden aan de Friese stadhouder Willem Frederik van Nassau-Dietz.
Tjerck was ook nog verscheidene jaren vicecommandeur en majoor van Coevorden.
Dat is dan mogelijk onder Wigbolt van Broersema geweest, die gouverneur/commandeur was van Coevorden van 1659-1672.
In 1672 deserteerde deze Wigbolt voor het leger van 'Bommen Berend', de bisschop van Munster.

Er waren destijds 6 compagnies te voet (infanterie) en één te paard (cavalerie) gelegerd in Coevorden.

In het najaar van 1655 wordt het aanleggen van een nieuwe straat in de vesting Coevorden aanbesteed, waarbij vermeld staat dat:
Bij de revue van's Lants soldaeten bestaat overigens in oktober 1655 het garnizoen uit de compagnieën van Byma, 78 soldaten, Polman 48, Albarda 47, Broe(r)sma 48, Solckema 53 en Boerum 37 soldaten. Ritmeester Hagewolt heeft verder 35 ruiters.

Op 17 maart 1666 werd Tjerck opgevolgd door kapitein Edzart van Grovestins.

Familiewapen

--> Familiewapen Solckema
Bron: CBG Familiewapens

Beschrijving:
Gedeeld: I de Friese adelaar; II doorsneden: a in blauw een gouden ster; b gedeeld: 1 in groen een lelie; 2 een roos en over de snijlijn een rode dwarsbalk.
Helmteken: een zwaanshals met een takje in de bek.

Familieleden in het leger

zijn zoon Tjerck (1643-<1678) was luitenant in het Staatse leger.
zijn dochter Aeltje huwde de kapitein Albert Nicolaas van Schagen (1639-1666)

Vaandel
niet bekend.

Compagnie nr. 35
* Tjerk van Solckema (geb. 1601-U1665)
* Kapitein van 1643-1665

* Voorganger: Douwe van Andringa
* Opvolger: Edzart van Grovestins
* Hoogste militaire functie: kapitein, majoor
* Woonplaats: Tjerkgaast, Solckema State.

Bronnen / meer informatie
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm|
http://www.simonwierstra.nl/SOLCKEMA.htm
http://www.stinseninfriesland.nl/SolckemastinsTjerkgaast.htm
http://www.mpaginae.nl/Admiraliteit1599/adm99frm.htm
https://geschiedeniscoevorden.nl/sites/default/files/Het%20Benthemerblok_door%20Ir.%20H.%20Brand.pdf
http://www.kasteleninutrecht.eu/Lockhorst.htm
https://rkd.nl/nl/explore/artists/84215

Noten
(1) De familie Van Andringa had in die periode een relatie met Tjerkgaast. Zo woonde de verre neef Tinco van Andringa (ong. 1606-1673) ook in dit dorp.
Mogelijk dat de kapiteins opvolging van Douwe van Andringa naar Tjerck van Solckema hiermee te maken had.

Samen met Jeroen Punt (NMM) proberen we de lijsten van Friese compagnies zoveel mogelijk te reconstrueren.

Friese Nassause Regiment

Kapitein

Friese Nassause Regiment

Luitenant

Rienck van Sytzama

Groninger Nassause RegimentKapitein

Hoogduitse Nassause Regiment

Kapitein

Nicolaas van Boringer

Blog van André

zondag 28 juni 2020

Friese kapiteins (60) : Tjerck van Solckema

Geen opmerkingen:

Een reactie posten