Friese kapiteins (42) : Philip van Boshuizen

Friese kapiteins (42) : Philip van Boshuizen

---

In deze serie worden de Friese kapiteins behandeld, die in de 16e en 17e eeuw in het 'Friesche Nassause Regiment' dienden.
Het is een lange rij van vooral adellijke officiers, van wie meestal nog niet eerder een minibiografie is verschenen.

---

Achtergrond
De familie Van Boshuizen (ook: Boshuysen, Boschuysen) is een belangrijk Nederlandse adellijk geslacht, waarvan leden belangrijke functies hebben bekleed.

Philip van Boshuizen werd in 1584 geboren als zoon van Arend Willemsz. van Boshuizen en Geertruid van der Aa.
Arend was drost van Gorinchem, net als die zijn schoonvader Philip van der Aa.
Verder komen we Arend ook nog tegen als luitenant en kapitein.
Philip van Boshuizen zal wellicht dus in Gorinchem (Zuid-Holland) geboren zijn.
Op 27 september 1635 huwde hij met Anna van Eysinga, dochter van de luitenant-kolonel Juw van Eysinga en Rinthje van Gratinga.uit Wirdum.
Anna was overigens al weduwe van kapitein Here van Burmania, die voor Maastricht gesneuveld was.
Uit het huwelijk van Philip en Anna kwam geen kinderen voort.

Juckema State
Ze woonden op Juckema State te Stiens, welke waarschijnlijk binnen de familie was vererfd.
Zo was Anna haar overgrootmoeder Tieth Ritsckes van Juckema, wellicht te Stiens geboren.
Die haar vader, Ritscke van Juckema, overleed in 1514 en werd begraven in de kerk te Stiens.
Verder moet er van haar een schilderij uit 1646 zijn, die nog in 1877 te zien was op de grote Tentoonstelling in Leeuwarden.

Op de tekening van de state uit 1722 staat vermeld:
'Van den Heer Regnerus van Andringa, grietman van Lemsterland'.
Waarschijnlijk is Juckema State later dus verkocht aan Van Andringa.

Juckema State te Stiens
(J. Stellingwerf, 1722)

Militaire carrière
In 1626 was hij kapitein, echter een aanstelling in de Friese regimenten heb ik niet gevonden. Waarschijnlijk was hij al kapitein voordat hij in Friesland arriveerde.
In augustus 1633 lag hij met zijn compagnie in garnizoen in Franeker.
Op 15 december 1636 werd hij opgevolgd door kapitein Ruurd van Feytsma.

Bestuurlijke carrière
Van Boshuizen koos vervolgens voor een bestuurlijke carrière.
Van 1640-1647 komen we hem tegen als gevolmachtigde in de Staten van Friesland, namens de grietenij Het Bildt.
Van 1644 tot zijn dood in 1652 is hij grietman geweest van Het Bildt.

Familiewapen
De familie Boshuisen voert een opvallend wapen, wat in de heraldiek een 'omgekeerd vair' genoemd wordt.
Een regelmatige verdeling van twee tinten, gebaseerd op de pels van een eekhoornsoort, die een grijzig blauwe pels heeft met een witte buik.

Familiewapen Van Boschuysen 
(CBG Familiewapens)

Grafsteen Kerk Stiens
In de kerk te Stiens staat nog steeds zijn gigantische grafzerk opgesteld tegen de oostmuur van de kerk.
Het staat nu helaas verscholen achter een grote herenbank, waardoor het natuurlijk niet tot zijn recht komt.
Op de zerk staat het echtpaar Boshuizen-Eysinga prominent ten voeten uit afgebeeld voor een soort poortje.
Aan beide kanten hangen hun acht kwartierwapens.

Detail van de grafzerk, het portret van Philip van Boshuizen

Het opvallende Boshuizen-helmteken: een soort van stierenkop?

Boshuisen Gasthuis
In Leeuwardern werd in 1652 door de weduwe Anna van Eysinga, een zogenaamd Gasthuis opgericht.
Zij deed dit ter nagedachtenis aan haar tweede man, Philip van Boshuizen die in 1652 was overleden en noemde het naar haar man.
In dit gasthuis waren 18 woningen en een voogdenkamer en alleen onbemiddelde vrouwen woonden er gratis.
Het poortgebouw sloot het gasthuis van het kerkhof af en het volgende opschrift staat nog steeds op deze toegang:
Het geen hier staet, uijt nijt oft haet doch niet beschout. Tot armoedts hulp en weduws troost is het geboudt.
Boven de doorgang is nog het wapen van de familie Boshuizen aanwezig.

Daarchter is de binnenpoort te zien, waarop staat: AVE - Ao: MDCLII
AVE staat voor Anna van Eysinga, 1652.

Tekening van de poort van het Boshuisen Gasthuis te Leeuwarden.
(getekend door Albert Martin, eind19e eeuw.
Collectie Fries Museum)

Familieleden in het leger

• Vader Arend van Boshuysen was luitenant, kapitein
• schoonvader Juw van Eysinga (1563-1631) was luitenant-kolonel

Vaandel

niet bekend.

Compagnie nr. 46
* Philip van Boshuizen (geb. 1584 -U1652)
* Kapitein van ?-1636

* Voorganger: ?
* Opvolger: Ruurd van Feytsma
* Hoogste militaire functie: kapitein
* Woonplaats: Stiens, Juckema Sta

Meer informatie:
http://www.mpaginae.nl/Nauta/kapiteins.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Boshuisengasthuis
https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/51428/Scriptie.pdf?sequence=1
https://cbgfamiliewapens.nl/

---

Samen met Jeroen Punt (NMM) proberen we de lijsten van Friese compagnies zoveel mogelijk te reconstrueren.
 

Friese Nassause Regiment

Kapitein

1. Jacob van Roussel
2. Adriaen Slijp
3. Bonifacius van Scheltema
4. Ludolf Potter
5. Frans van Roussel
6. Abbe van Bootsma
7. Jan Sageman
8. Juw van Eysinga
9. Frans Harinxma van Donia
10. Lolle van Ockinga
11. Taecke van Hettinga
12. Frans van Cammingha
13. Wigle van Hania
14. Arent van Arentsma
15. Wopcke van Herema
16. Willem van Inthiema
17. Ids van Eminga
18. Seerp van Dijxtra
19. Sybren van Walta
20. Tiete van Galama
21. Jacques van Oenema
22. Sybe van Aylva
23. Jan van Burmania
24. Juw van Harinxma
25. Jarich van Hottinga
26. Epe van Heemstra
27. Damas van Loo
28. Douwe van Andringa
29. Rienck van Dekema
30. Ruurd van Feytsma
31. Binnert van Heringa
32. Wybren van Roorda
33. Johan van Bonga
34. Idzart van Grovestins
35. Frans Aebinga van Humalda
36. Hans van Oostheim
37. Jan van Idsaerda
38. Gosewijn van Wiedenfelt
39. Tjalling van Sixma
40. Georg Frederick thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg
41. Doecke van Hemmema
42. Philip van Boshuizen

Friese Nassause Regiment

Luitenant

1. Rienck van Sytzama

Groninger Nassause Regiment
 Kapitein

1. Caspar van Ewsum
2. Boiocko van der Wenghe

Hoogduitse Nassause Regiment

Kapitein

1. Nicolaas van Boringer