vrijdag 27 september 2019

Groninger kapiteins (2) : Boiocko van der Wenghe


Groninger kapiteins (2) : Boiocko van der Wenghe
In deze serie worden de Groninger kapiteins behandeld, die in de 16e en 17e eeuw in het 'Groninger Nassause Regiment' dienden.
Het is een lange rij van vooral adellijke officiers, van wie soms veel bekend is, maar soms ook praktisch niets. 

Achtergrond
Von der Wenge is een zeer oud Duits ridderlijk geslacht uit de omgeving van Westfalen.

Boiocko is een zoon van officier Caspar van der Wenge, die gehuwd was met Oede Onsta.
Dit echtpaar komt in 1609 voor als hoofdeling en vrouwe te Sauwerd op Onstaborg aldaar, omdat hun naam op de klok aldaar is vermeld.
Reeds in 1587 was hun borg echter door Spaanse soldaten echter grotendeels verwoest, waardoor het in 1628 nog steeds een ruïne was, waar een arbeider woonde.

Boiocko zijn voornaam bestaat eigenlijk uit twee losse namen: Boyo en Ocko, maar zal gemakshalve vaak zijn gecombineerd tot één naam.
In 1608 huwde hij Sophia Nagell von Plettenberg en hun zoon Philips Sigismund van der Wenge werd ook weer ritmeester in het leger.
Het geslacht Von Plettenberg behoorde tot de Duitse 'oeradel'.
Later schijnt hij opnieuw gehuwd te zijn geweest met een Barbara Cappel, waarvan ik geen verdere gegevens kon vinden.
Omstreeks 1628 is Boiocko eigenaar van de ruïneuze Onstaborg te Sauwerd.
Daarnaast verkreeg hij tevens de Onstaborg te Wetsinge van zijn oom en hier ging Boiocko dan ook logischerwijze wonen.
De Onstaborg te Wetsinge. (kaart van Beckering, 1781).

Lijkstatie Ernst Casimir
In 1633 is jonkheer Boiocko aanwezig bij de bijzetting van stadhouder Ernst Casimir te Leeuwarden en wordt daarbij dus prominent afgebeeld, waarbij hij de sporen van de stadhouder draagt.
Boiocko van der Wenghe bij de lijkstatie Ernst Casimir, 1633


Slag bij Hulst
Op 4 juli 1640 is hij als ritmeester aanwezig bij de Slag bij Hulst in Zeeuws Vlaanderen.
Deze stad was nog in Spaande handen en de Staatse troepen wilden de stad innemen.
De Friese stadhouder Hendrik Casimir I van Nassau-Dietz wilde een aanval uitvoeren op Fort Moerschans, maar de Spaansen bedachten een list. Door de trompetters verschillende melodies te laten spelen, dacht Hendrik dat er grote troepenmacht op de been was en vluchtte, terwijl er slechts een klein leger aanwezig was in de stad.
In opdracht van de ontstemde legeraanvoerder Frederik Hendrik werden er opnieuw aanvallen uitgevoerd op de vele forten rondom Hulst.
Hierbij sneuvelde stadhouder Hendrik Casimir I, samen met een aantal belangrijke officiers en manschappen.
Hieronder waren ook de twee Friese kapiteins Sybren van Walta en (gardekapitein) Everhard van Haren, de Groninger kapitein Dirck Alberda en dus 'onze' Boicoko van der Wenghe.
Familiewapen
Familiewapen Von der Wenge  (Duits genealogisch boek)
 
Familiewapen Wenge  (wapenboek Hesman)

Grafsteen
In de kerk van Wetsinge lag tot de afbraak in 1840 zijn grafsteen, waaronder Boiocko in een grafkelder was begraven.
Op de steen staat dat hij 25 juni is overleden, terwijl de Slag bij Hulst op 4 juli was.
Dit komt doordat Boiocko op 24 juni gewond raakte bij de slag en de dag erop overleed.
De datum op de zerk is echter de oude Juliaanse kalender terwijl we nu rekenen met de Gregoriaanse stijl, die 10 dagen later is.

Op de zerk staat ook vermeld dat hij overste der ruiterij was en daarnaast erfheer in Sauwert, Wetzinge, Stockumen Egermohlen.

Grafzerk Boiocko van der Wenghe.
Nu in het Groninger Museum, nadat de kerk van Wetsinge in 1840 werd afgebroken.


Oude tekening van der grafzerk van Boiocko van der Wenghe


Familieleden in het leger:
  • zijn vader Caspar van der Wenghe was officier in het Staatse leger
  • zijn zoon Philips Sigismund van der Wenge (ong. 1610-1648) was ook ritmeester
  • zijn kleinzoon Bojocco van der Wenge (?-1690) was een zwager van de beroemde kolonel Bernard Johan von Prott.
Vaandel
niet bekend
Compagnie nr. ?
* Boiocko van der Wenghe  (*1583-U1640)
* Kapitein van ?-1640
* Voorganger: ?
* Opvolger: ?
* Hoogste militaire functie: ritmeester
* Woonplaats: Wetsinge
 

 Samen met Jeroen Punt (NMM) proberen we de lijsten van de  compagnies zoveel mogelijk te reconstrueren.
Tot nu verschenen in deze serie:

op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten